Joan den urriaren 7an, Abadiño Lagunkoiako kideek Ekintza Plana aurkeztu zuten Errota Kultur Etxean. Taldeko kide Jose Mari Maciasek bere esperientziaren berri eman zigun elkarrizketa luze batean.

Orain, taldeak bere ekintza-eremua zabaltzea erabaki du "hiri Lagunkoiak" webguneko artikulu luze baten bidez. Bertan, taldearen historia, garatu dituzten ekintzak eta oraintsuko aurkezpena azaltzen dituzte.

Hona hemen erreportaje osoa:

Abadiño Adinekoekin lagunkoia: ekintza Plana diseinatzen gure kabuz

Abadiño Bizkaiko barnealdeko udalerria da, 7.600 biztanlekoa, eta 2017tik dago Sarearen barruan. OMEk bultzatutako Adinekoen Hiri eta Komunitate Lagungarrien Sarearen berri izatean, Abadiñoko adinekoen talde batek uste dugu gizarte partaidetzarako gune interesgarri bat eskaintzen zuela, adinekoen beharrak identifikatzeko eta, aldi berean, gure jakintza eta gure esperientzia emateko, eta horrekin batera, gure gizarte-politiketan laguntzeko. Horrela, partaidetza-espazioak sor ditzakegu, gure herriko herritar guztien bizi-kalitatea hobetzea helburu duen proiektu bat diseinatzen eta autokudeatzen ikasteko, eta jaso dugunaren zati bat gizarteari itzultzeko, udal agintarien eskutik eta haien konpromisoarekin. Talde Motor bat eratu genuen eta lanari ekin genion.

2019ko otsailaren 7an, Abadiñoko egoerari buruzko diagnostikoa lagunkoitasunaren ikuspegitik aurkeztu genuen, eta hilabete askotako lanaren amaiera izan zen. Diagnostiko-fasea amaitzean, dokumentu bat genuen, fase horretan jarraitutako abiapuntua eta lan-metodologia deskribatzen dituena, eta talde fokalen saioetan egindako 142 proposamenak eta harremanetan jarritako eragileekin egindako elkarrizketak jasotzen dituena. Prozesu horretan 90 adinekok hartu zuten parte, eta batez beste 36 pertsonak parte hartu zuten Foku Taldeen saioetan. 60 eta 70 urte bitarteko adin-taldea izan zen diagnostikoan parte hartu dutenen artean ugariena. Diagnostiko-fase honen azken lana 2018ko udan entregatu zitzaion Udalari.

Talde fokalen saioetan parte hartu zuten pertsonen talde-ahaleginen emaitza izateaz gain, data hori erronka berri baten hasiera izan zen: Abadiño Lagunkoiaren hurrengo bi urratsei aurre egiteko gure autoprestakuntza eta gaikuntza, Ekintza Plan baten diseinua eta haren gauzatzearen jarraipena, guk, Abadiñoko adinekook, kanpoko laguntza teknikorik gabe egindakoak.

Horrela, bada, urte horretako otsailaren 21ean Ekintza Plana idazteari ekin genion, prestakuntza jasotzeko, elkartzeko, kooperatiboak izateko eta berdinen arteko hausnarketa horretatik sortutako hausnarketara eta proposamenetara joz sortzen ziren arazoak konpontzeko helburua bizirik mantenduz.

Bestalde, egin beharreko lana ez zitzaigun iruditzen Diagnostikoarena bezain entretenigarria (beti da errazagoa kritikatzea proposatzea baino), eta erabaki genuen horren zatirik idorrena, hau da, Diagnostikotik abiatuta lanerako materialak prestatzea, Talde Motorrak eta boluntario batzuek egingo zutela, ondoren eztabaida-taldeetako koordinatzaile izango zirelarik. Horrela, talde fokalen saioetako zeregina alderdi sortzaileenetara mugatzen saiatzen ginen, nekea eta asperdura saihestuz, eta talde horiek koordinatuko zituzten pertsonek Diagnostikoaren eta erabili beharreko lan-materialen eta horren dinamikaren ezagutza zehatzagoa lortzen zuten.

Talde horrek, laburbilduz, beste udalerri batzuetako ekintza-planak irakurri behar zituen, taldeen bileren metodologia adostu, datuak bildu eta ustiatu, behar zen materiala prestatu eta koordinatzaile gisa prestatu.

Lehenengo zeregina Diagnostikoan agertzen ziren proposamen esplizitu edo inplizitu guztiak ateratzea izan zen, posibleak hautatuz eta errealistak ez zirenak baztertuz, blokeka ordenatuz eta zenbakizko identifikatzaile bat esleituz.

Aldi berean, ekintzen deskripzio-fitxa bat diseinatu genuen, taldeen lana eta ondorengo bilketa informatikoa errazteko.

Fitxa horretan ekintzaren identifikazio-datuak (Arloa, Helburua, Ekintza, Balorazio subjektiboa) eta hura planifikatzeko eta kontrolatzeko beharrezkoa dena (Gauzatze-adierazleak, Arduraduna/k, Denboralizazioa) eta hobeto ulertzeko beharrezko oharrak zehazten ziren.

Jakina, eta herri txiki baten errealitatera egokitutako eredu asko aurkitu ez ditugun arren, ez gara hutsetik abiatu, eta beste udalerri batzuek egindakoa hasiera ona izan zen.

Materialak prestatuta, taldeen koordinatzaile izango ziren pertsona guztientzako prestakuntza-fase bati ekin genion, eta talde eragileko bi pertsonak talde fokalekiko saioetan koordinatzaileei laguntzeko lanak egitea adostu genuen.

Ikaskide batzuek dokumentuak pdf formatuan eta aurkezpenak prestatu zituzten, Ekintzen Fitxetako item bakoitzaren ezaugarriak eta horiek eztabaidatzeko eta biltzeko irizpideak azalduz, eta, irakurri eta iruzkindu ondoren, simulakro saio pare bat egin ziren. Saio horietan, etorkizuneko koordinatzaileek parte hartuko zuten etorkizuneko taldeetan, eta hautatutako proposamenetako batzuk planteatu ziren, horietatik abiatuta beharrezko ekintzak definitzeko eta dagozkien Fikzioak betetzeko. Lan hori funtsezkoa izan zen ondoren eztabaida-taldeek ondo funtziona zezaten.

Entrenamendu-saioek erakutsi ziguten arinagoa izango zela eztabaida-taldeei eta koordinatzaileei paperezko materiala ematea, eta esperientzia informatiko handiagoa zuen talde txiki batek emaitzak digitalizatzea.

Dena prest zegoela, 2019ko azaroaren 20an ekin genien eztabaida-taldeen bilerei. Bilera horietan, taldeek, eztabaidatu ondoren, aldez aurretik esleitzen zitzaizkien ekintza-fitxak osatu behar zituzten. Lehenengo bileraren zati batean, lan-mekanismoa eta parte hartzeko arauak azaldu ziren. Gogorarazteko, mahaien erdian jartzen ziren beti, inprimatuta.

Koordinatzaileek bilerak moteltzen zituzten, eta, amaitu ondoren, betetako fitxak jasotzen zituzten, paperean, gero digitalizatu egiten zirenak. Partaidetzaren arrakastari neurri handi batean lagundu dioten bi faktore aipatu behar dira: koordinatzaileen pazientzia, lan-erritmo onari eusten jakin baitzuten, parte-hartzea murriztu gabe, eta bileren erritmoa, bi orduko iraupen nabarmenarekin eta lehen orduaren ondoren hamabost minutuko etenaldiarekin, kafea, pastak eta solasaldi lasaia, taldeen arteko harremanei mesede egiten ziena.

Taldeen bileren fasea amaituta (45/50 laguneko batez besteko parte-hartzea izan genuen), 147 fitxa bildu genituen, ekintza-planaren gure proposamenaren muina osatzen zuten beste hainbeste ekintzari zegozkienak.

Lehen aipatutako talde txikiak kalkulu-orri batean digitalizatu zituen, eta, horri esker, Planaren dokumentua egiteaz gain, jarraipena ere egin ahal izango zen, itemen arabera iragazita, hala nola, gauzatze-arduradunak, epeak, baremo subjektiboa eta horien beste irizpide edo konbinazio batzuk.

Gure proposamenak idatzi ondoren, bilera batzuk egin genituen Gobernu Taldeko ordezkari politikoekin eta aztertu beharreko gaiekin zerikusia izan zezaketen udal-teknikariekin. Ekintza Planeko 147 ekintzak banan-banan errepasatu, osatu, zuzendu eta adostu ziren.

Azkenik, lankide batzuek testuak idatzi eta dokumentua osatuko zuten argazkiak aukeratu zituzten, eta maketatu egin zuten inprimatzeko. Dokumentua, bai bertsio inprimatuan bai digitalean, Creative Commons Aitortu-Partekatu-3.0 lizentziapean dago, interesa duen edonork kontsultatu edo erabil dezan.

Beste hainbat jardueratan bezala, pandemiak hankaz gora jarri zituen gure lan-epeak eta -metodoak, eta ezin izan genuen dokumentua aurkeztu 2021eko urriaren 7ra arte. Egun horretatik aurrera, talde eragilea biltzen jarraitu da hurrengo faseko jarduerak planifikatzeko, hau da, jarraipenekoak.

Horretarako, pandemiaren aurreko garaietako partaidetza-indizeak berreskuratzeko estrategiak pentsatzeaz gain, zenbait fitxa diseinatzen ari gara, talde fokaletan metodologia parte-hartzailearekin jarraitu ahal izateko. Aurreko fasean bezala, aurreko entrenamendu bat egiten ari gara, hain ondo funtzionatu digun eskema errepikatuz:

• Talde txiki batek materialak prestatzen ditu.

• Hainbat saio egiten ditugu etorkizuneko koordinatzaileak entrenatzeko.

• Bilera irekiak deitzen ditugu.

• Datuak bildu eta landuko ditugu.

• Emaitza horiek udalarekin alderatzen ditugu.

 

Talde Motorrak prozesuaren fase bakoitzean dituen iritziak partekatzen eta berrikusten ditu. 2021eko azaroaren 25ean, egindako lanaren inguruan ditugun iritzi pertsonalei buruzko «tertulia» bat egin genuen, gogoeta interesgarri askorekin:

"Hasieran abentura honi ekin genionean, beldur ginen ez ote ginen gai izango taldeen koordinazioa, aktak hartzea, bateratzea eta abar gure gain hartzeko, eta hondamendia izango zela. Hala ere, ez da horrela izan, horretarako gai izan gara, eta, nolabait, garrantzitsuagoa iruditzen zaigu lorpen hori aldarrikatzen ditugun gauzak lortzea baino. Koordinazio-lan handia egin da taldean, eta jende asko inplikatu da" (Eduardo)

"Nik ikusten dut beste gauza positibo bat dela denok berdin sentitu garela, mundu guztia baloratu dela, integratua eta parte-hartzailea sentitu dela eta, gainera, proiektua beraiena egin dutela, eta inor ez dela inor baino azkarragoa izan, guztion artean berdintasun-giroa lortu dugula. Programatu gabeko moduren batean, bakoitzak jakin duguna edo egin dezakeena egin dugu (Luisi)

Abadiño Lagunkoiak entitate propioa eskuratzea izan beharko genuke helburu, existitzen jarraitzeko, pertsonak alde batera utzita (Jose Mari)